De schoonheid van imperfectie
“There is beauty in the flaw
The grace of imperfection”
Van het album Vector, Haken
De gynaecoloog keek bij de controle, een paar maanden na mijn operatie, hoogst verbaasd. “Lig jij met je blote buik in de zon?” In die tijd (1982) wilden de meeste van zijn patiënten een cosmetisch herstelingreep, of ze droegen tijdens zomerse dagen een badpak. Maar op mijn 26ste had ik er geen enkele moeite mee om mijn blote buik met het lelijke litteken te laten zien. De gaten van de krammen waren goed zichtbaar en de ongeveer 15 centimeter lange verticale snee was dik opgezwollen. Deze operatie, waardoor ik kinderloos zou blijven, hoefde niet verborgen te worden. Zo zijn mijn grijze haren, lijntjes en groeven op mijn lijf ook te bewonderen. Schoonheid is van iedere leeftijd. Zelfs in de dood zit bijkomende schoonheid.
Leeftijd, de tijd die geleefd is, zie je niet alleen aan de buitenkant. Alle ervaringen worden in onze cellen opgeslagen. Hoe meer we beleefd hebben, hoe meer wijsheid we hebben vergaard. Dat gaat niet zonder horten of stoten. Door bewust te leven en door onze ‘fouten’ en ons ‘falen’ doen we vaardigheid op. We leren behoedzaamheid en iedere weloverwogen stap wordt onderdeel van onze persoonlijkheid.
Zo is mijn concentratie van nature niet perfect, maar vanwege mijn jarenlange stress kan ik mij nu nauwelijks nog focussen. Uit ondervinding weet ik dat mijn volledig leeg getrokken accu niet meer helemaal opgeladen kan worden. Informatie en prikkels kunnen mij snel overspoelen. Zeker negatieve prikkels kunnen mij neerslachtig maken. Ik moet soms alle zeilen bijzetten om niet depressief te worden. Ervaringen uit het verleden hebben zo’n diepe indruk op mij gemaakt dat het lijkt alsof er nauwelijks nog wat bij kan. Daarom vermijd ik zoveel mogelijk stressfactoren. Hoewel mijn emoties nog steeds van grote hoogten naar diepe dalen gaan, zijn ze beter hanteerbaar geworden dan voorheen.
Het liefst wil ik zodra de zon opkomt de zee induiken en genieten van de schoonheid van de natuur. Maar ik heb uren nodig om op te starten. Door mijn hooggevoeligheid en de aantikkende jaren heb ik moeite om mijn lichaamstemperatuur te reguleren. Binnen vijf minuten tijd kan ik van bibberend koud overgaan naar zweetuitbrekend heet. Tijdens de wintermaanden staat alles in mij op de slaapstand. Vergeleken met de zomer functioneer ik dan nog nauwelijks. Dit alles is en blijft best lastig, maar ik heb leren accepteren dat dit bij mij hoort. Ik ben een mens met butsen, schrammen en gebreken. Maakt mij dat minder mooi? Natuurlijk niet. Stel je voor dat we er allemaal als barbiepoppen uit zouden zien, volledig in lijn met het beeld dat de commercie ons blijft voorschotelen. Wat een saaie boel zou dat zijn. Schoonheid uit een potje, of luxueuze kleding zijn niet essentieel. Wat je uitstraalt aan wijsheid en vreugde komt van binnen uit, van de deuken en schrammen die daar zijn opgeslagen. Perfectie bestaat door de gratie van imperfectie.
Ook mijn tuin was lange tijd verre van ‘perfect’. Woekerend onkruid, door overhangende takken onbegaanbare paden, planten die te dicht bij elkaar staan en veel te hoge bomen. Maar mijn tuin geeft mij precies wat ik nodig heb. Het leert mij geduldig en vol vertrouwen de natuur haar gang te laten gaan. Niet teveel willen sturen. Zien dat chaos vooral in mijn hoofd zit. Mijn tuin, de natuur, weet echt wel hoe het moet groeien, bloeien, verwelken en vergaan. Tijdens de Nederlandse seizoenen ontvouwt zich deze bewonderenswaardige cyclus, ieder jaar weer. De frisse lente met lieflijke knoppen vol levenslust, de zomer waarin bloemen tot uitbundige wasdom komen, de herfst die het stervensproces inluidt en de diepe slaap van de winter.
Alles is vergankelijk. Hoe langer en aandachtiger ik het leven en sterven van de natuur observeer, hoe meer ik de perfectie van het leven zie. De lieflijkheid van een pasgeboren baby, de ondergaande zon, een verroest hek of verschrompelde bladeren op de grond. Een najaarsstorm die de takken van de bomen blaast, verweerde stoeptegels, verrotte appels… Ja, dan zie ik de optimale schoonheid van imperfectie.
september 2020